Kanta.fi: Suopmelaš buohoci dikšun Estteeatnamis šaddá álkibun -Estteeatnama dearvvašvuohtadikšun sáhttá fargga ávkkástallat Suomas girjejuvvon dieđuiguin

Buorrešlájat dikšuma dáhkideami várás lea dehálaš, ahte maid olgoriikkain dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolbmos leat anustis áigeguovdilis dieđut suopmelaš buohcci dearvvašvuođa dilis. Suopmelaččat sáhttet álgojagi 2024 rájes addit lobi dasa, ahte sin buohccedieđuset sáhtte adnojuvvot ávkin Estteeatnama dearvvašvuohtafuolahusas sin divššuset olis. Juos lohpi lea addojuvvon, ámmátolbmot Estteeatnamis ožžot dárbbu mielde jođánit oidnosii deháleamos dieđuid buohcci dearvvašvuođa dilis.

Buohccedieđut sáhttet gaskkustuvvot Suomas Estteeatnama dearvvašvuohtafuolahussii, juos olmmoš ohcala dan ollái ja lea addán IežanKantas iežan miehtama dieđuidis luobaheapmái olgoriikkaide. Ámmátolbmuin, geat barget Estteeatnamis, ii nappo leat njuolggobeassan suopmelaš buohccedieđuide.

Dieđut sáhttet maŋŋel gaskkustuvvot Kanta-bálvalusaid bakte elektrovnnalaččat ja diehtodorvvolaččat maiddái eará sadjái Eurohpii ja Eurohpas Supmii. Buohccedieđuid johtin Eurohpa riikkaid rájiid rastá buorida suopmelaččaid divššu bistevašvuođa ja buohccedorvvolašvuođa. Das ávkahuvvet earenoamážit hohpolaš dikšuma olgoriikkain dárbbaheaddjit ja riikkas nubbái muotkut.

Deháleamos buohccedieđut oidnosii jođánit ja čohkkejuvvon hámis

Buohccedieđut, mat gaskkustuvvojit Estteeatnamii, čoggojuvvojit Suomas Kanta-bálvalusaide furkejuvvon dearvvašvuođa ja dálkkodeami dieđuin. Kantas sáhttá gaskkustuvvot Estteeatnama dearvvašvuohtafuolahussii diehtu ovdamearkka dihte buohcci allergiijain, dálkkodemiin ja diagnosain.

Dieđuid gaskkusteapmi elektrovnnalaččat rájiid rastá dáhpáhuvvá buohccedieđuid čoahkkáigeasu bakte. Buohccedieđuid čoahkkáigeassu lea čohkkehus buohcci deháleamos oktavuohtadieđuin. Dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolmmoš oaidná čoahkkáigeasus rájálaččat buohccedieđuid, mat buohccis leat ovdal girjejuvvon Suomas.

Dieđut johtet maŋŋel eará sadjái Eurohpii ja Eurohpas Supmii

EU eará sajes suopmelaš čoahkkáigeasut bohtet ávkin atnima várás muttuid mielde iežaset áigedávvaliid mielde. Eurohpa komisšuvnna ulbmil lea, ahte buohccedieđuid čoahkkáigeassu livččii anus eanas EU lahttoriikkain maŋemusat jagi 2026. Guhkit áigedávvala ulbmilin lea, ahte riikkat sáhttet gaskkustit nuppiidasaset maid ovdamearkka dihte dálkkasdieđalaš govaid ja laboratoriijabohtosiid.

Kela (Áel) árvvoštallá, ahte Kanta bakte sáhttet gaskkustuvvot buohccedieđut eará EU-riikkain Suoma dearvvašvuohtafuolahussii álgojagi 2025 rájes. Gaskkustuvvon dieđut oidnojit dearvvašvuohtafuolahusa ámmátolbmui suomagillii jorgaluvvon hámis. Suopmelaš dearvvašvuohtafuolahusa organisašuvnnat mearridit dattetge ieža, goas dat ávkkástallagohtet buohccedieđuid čoahkkáigeasuiguin.

Kanta searvá EU-ovttasbargui, mas ovdánahttojuvvojit elektrovnnalaš dearvvašvuohtabálvalusat

Eurohpa riikkat álggahe ovttasbarggu dearvvašvuohtadieđuid johtima buorideami várás jagi 2019, go rájiid rasttildeaddji elektrovnnalaš reseapta váldojuvvui atnui. Dálá áigge suopmelaš elektrovnnalaš reseapttain sáhttá oastit dálkasiid juo viđa sierra Eurohpa riikkas. Buohccedieđuid čoahkkáigeassu lea čuovvovaš lávki EU-riikkaid rájiid rasttildeaddji elektrovnnalaš dearvvašvuohtabálvalusaid ovdánahttimis.

Kela (Áel) searvá aktiivvalaččat ovttasbargui, mas EU-riikkat vigget duddjot doaibmi vuogádagaid ja ovttalágán geavadiid njuovžilis dearvvašvuohtadieđuid gaskkusteapmái Eurohpas. Suomas Kela Kanta-bálvalusat doibmet báikkálaš kontáktačuokkisin, man bakte našuvnnalaš elektrovnnalaš dearvvašvuohtafuolahusa vuogádagat sáhttet gaskkustit diehtodorvvolaččat dieđu nuppiidasaset. Ovdánahttinbarggu ruhtadit sosiála- ja dearvvašvuohtaministeriija ja EU4Health-prográmma.

Loga lasi

Dálkasat ja reseapttat mielde olgoriikkaide (suomagillii) (kanta.fi)
Dearvvašvuohtabálvalusat olgoriikkain (eu-terveydenhoito.fi)
Stáhta rájiid rasttildeaddji elektrovnnalaš dearvvašvuohtabálvalusat (suomagillii) (health.ec.europa.eu)

Gáldu: Kanta.fi