Čilge riikiibuktima ráddjehusaid ovdal mátkki, daningo riikkaid gaskkas leat erohusat das, man olu ja mat dálkasiid riikii oažžu buktit. Maiddái vejolaš čađajohtinriikkaid njuolggadusaid ja ráddjehusaid gánnáha čilget ovddalgihtii.

Muhtin diliin sáhttá gáibiduvvot ovdamearkka dihte buktinlohpi dehe eiseválddi addin duođaštus. Dieđu dálkasiid buktinráddjehusain sáhtát sihtat čuozáhatriikka duolloeiseválddiin. Sáhtát maid gulaskuddat ášši čuozáhatriikka rájiid rasttildeaddji dearvvašvuohtafuolahusa kontáktačuoggás dehe Suoma ambassádas.

Go mátkkoštat olgoriikkaide, de váldde vuhtii čuovvovaš áššiid:

  • Váldde fárrui doaktára čálihan buohccirávvaga dehe čoahkkáigeassočilgehusa, mii muitala reseapttain, ja man sáhtát čálihit ieš Omakanta-palvelusta (sámás: Iežasfuorká-bálvalusas). Dárbbu mielde oaččut čoahkkaigeassočáláhusa maid apteaikkain dehe dearvvašvuohtafuolahusa doaibmaovttadagas. Sáhtát sihtat čáláhusa maid eŋgelasgillii.
  • Fievrrit dálkasiid álgostuhkas ja báhkke dálkasiid giehtamátkedávviriidda.
  • Smiehta, dárbbašatgo mielde diagnosadieđuid dehe kopiija dikšunmuitalusas eŋgelasgillii dehe čuozáhatriikka gillii jorgaluvvon hámis.
  • Diabetihkkára gánnáha váldit mielde duođaštusa náluid dárbbašlašvuođas.

Dálkasat, mat gárehuhttet ja váikkuhit guovddášnearvavuogádahkii, doalvun olgoriikkaide

Dus galgá leat fárustat Schengen-duođaštus, jos mátkkoštat Schengen-guovllus ja fievrridat fárustat dálkasa, mii meroštallojuvvo gárrenávnnasin, váldoáššis dálkasiid, mat váikkuhit guovddášnearvavuogádahkii (VGV-dálkasat) dehe psykotrohpalaš dálkasiid. Duođaštusain čujuhat dálkasa dárbbašlašvuođa.

Schengen-guvluii gullet gullet Suopma, Ruoŧŧa, Norga, Dánmárku, Islánda, Duiska, Belgia, Frankriika, Hollánda, Nuortariika, Luxemburg, Espánnja, Portugal, Itália, Greika, Kroatia, Estteeanan, Látvia, Lietuva, Polska, Čeahkka, Slovákia, Uŋgár, Slovenia, Malta ja Sveica. Suomas Schengen-duođaštusa oaččut apteaikkas. Váldde fárrui dálkkasbáhka, dálkkasmearrama ja mátkkoštanášegirjji (pássa dehe persovdnagoarta), go vieččat duođaštusa.

Jos it leat sihkar dárbbašatgo Schengen-duođaštusa iežat dálkasa várás, nu sáhtát dárkkistit ášši apteaikkas dehe Dálkkassuorggi dorvvolašvuohta- ja ovddidanguovddážis (Fimea).

.